|
Ο «Άη Γιώργης» Καραϊσκάκης. Ελαιογραφία του Γεωργ. Μαργαρίτη (Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα)
|
του Λεωνίδα Χ. Αποσκίτη*
(Ο Μέγας Ιεροεξεταστής):
«Ω, θα τους πείσουμε ότι θα γίνουν ελεύθεροι μονάχα όταν θα παραιτηθούν από την ελευθερία τους για χάρη μας και όταν υποταχτούν σε μας. Θα έχουμε δίκιο ή όχι; Θα πεισθούν μόνοι τους πως έχουμε δίκιο…»
[Φιόντορ Ντοστογιέφσκυ Αδελφοί Καραμαζώφ]
Η ιστορία έχει αποδώσει στον Ουΐνστων Τσώρτσιλ το εύσημο ότι, χάρη σ’ αυτόν, το βρετανικό ναυτικό μπήκε στον Α’ παγκόσμιο πόλεμο πανίσχυρο. Μόνο σε ένα σημείο, έγραφε ο Τσάστενετ και άλλοι βιογράφοι του, ο Τσώρτσιλ έσφαλε και το σφάλμα του ήταν βαρύ: δεν κατόρθωσε να βυθίσει ούτε το «Γκαίμπεν» ούτε το «Μπρεσλάου», τα δύο πανίσχυρα γερμανικά καταδρομικά. Τα δύο αυτά πλοία βρέθηκαν με την έναρξη του πολέμου στην Αδριατική. Οπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων οι συμμαχικές δυνάμεις της Αντάτ έπρεπε, μόλις κηρύχθηκε ο πόλεμος, να τα κτυπήσουν αμέσως. Αλλά ο γαλλικός στόλος ήταν απασχολημένος με την μεταφορά στην Γαλλία του στρατιωτικού σώματος της Αλγερίας και τα αγγλικά καταδρομικά του Γιβραλτάρ, εξ αιτίας των ασαφών διαταγών του Ναυαρχείου, δηλαδή του Τσώρτσιλ, δεν μπόρεσαν να τα εντοπίσουν. Το «Γκαίμπεν» και το «Μπρεσλάου» πέρασαν τα Δαρδανέλλια και αγκυροβόλησαν μπροστά στην Κωνσταντινούπολη. Η Τουρκία, φιλογερμανική μεν αλλά δίβουλη και φοβισμένη, αρνήθηκε να τα περιορίσει… Η στάση αυτή της Τουρκίας θα την σφραγίσει και θα την οδηγήσει τελικά να μπει στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Αυτοκρατοριών.
Έτσι, με εχθρική την Τουρκία, κόπηκε η επαφή της Ρωσσίας με τους συμμάχους της και άρχισε μια αλυσίδα αντιδράσεων: η εκστρατεία των Δαρδανελλίων, με σκοπό να σπάσει αυτή η απομόνωση, η παράταση του πολέμου για τέσσερα χρόνια, η επανάσταση των Μπολσεβίκων και, γιατί όχι, ακόμα και η καταστροφή της Σμύρνης… Τον Ιούνιο του 1922, ο στρατός του Κεμάλ πασά, μετέπειτα Ατατούρκ («Πατέρας των Τούρκων»), αφού συνέτριψε την ακαθοδήγητη ελληνική στρατιά της Μικράς Ασίας, βάδισε προς την ελεύθερη ελληνική ζώνη και την Σμύρνη. Οι ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων χάθηκαν και το μέλλον των επόμενων γενεών καθορίστηκε δραματικά επειδή, ίσως, ο Τσώρτσιλ αμέλησε να διατάξει τον τορπιλισμό των δύο καταδρομικών.
Ξεκίνησα με τα παραπάνω για να θυμίσω ότι η ιστορία δεν συγχωρεί τα μοιραία λάθη και ότι είναι μια αλυσίδα γεγονότων που μπορεί να δέσει ή να σπάσει, αναλόγως αν γίνει έγκαιρα ή όχι η σωστή εκτίμηση από τους πρωταγωνιστές της κάθε κρίσιμης ιστορικής περιόδου.
Αυτό ισχύει και για εμάς σήμερα καθώς ζούμε πάλι σε κρίσιμους καιρούς, μάρτυρες μιας αναγκαστικής πορείας χωρίς περιθώρια για επιλογές, που εμφανίζεται σαν «νομοτέλεια» για τα έθνη και τους λαούς της Ευρώπης και του κόσμου.
Η νεοταξική πραγματικότητα προσπαθεί να στηριχτεί σε «πολιτικά ορθές» ιδεολογικές ακρότητες τις οποίες επικαλούνται για να αναθεωρήσουν την ιστορία τα πιο καλοπληρωμένα στελέχη της νομενκλατούρας που κυβερνάει την χώρα και την Ε.Ε. με κάθε είδους μανδύα: δεξιό,σοσιαλιστικό, ανανεωτικό αριστερό.