Τι είναι ο κυρίαρχος λόγος ο εκπορευόμενος από τα κυρίαρχα μέσα παρά η πλήρωση του χρόνου; Κυρίαρχος είναι αυτός που ελέγχει το χρόνο, τον αόρατο αλλά πανταχού παρόντα χρόνο. Και ένας τρόπος υπάρχει να ελέγχεις το χρόνο: να τον "γεμίζεις" εσύ, με τη δική σου πράξη, το δικό σου λόγο, τη δική σου αντίληψη για τον κόσμο.Ένα κατανοητό παράδειγμα είναι τα τηλεοπτικά προγράμματα. Η δύναμη της τηλεόρασης είναι οτι γεμίζει το χρόνο που αλλιώς θα ήταν άνευ νοήματος, κενός, ανιαρός. Οι δημιουργοί των τηλεοπτικών προγραμμάτων γνωρίζουν πολύ καλά να πολεμάνε την ανία, με τις ευχάριστες διαφημίσεις, τα συναρπαστικά σήριαλ που αναφέρονται σε ανθρώπινα πάθη, σε γεγονότα ζωής όπως ο θάνατος και ο έρωτας, με τις ειδήσεις ποικίλης ύλης που κεντρίζουν το ενδιαφέρον και διεγείρουν τη φαντασία. Όταν το μυαλό και η φαντασία δέχονται τέτοια ερεθίσματα, δημιουργείται η εντύπωση οτι ο άνθρωπος ζει, δηλαδή οτι πληρεί το χρόνο, οτι ο χρόνος αποκτά νόημα. Η ζωή είναι η απόδοση νοήματος στο χρόνο.
Θα μπορούσε να αντιτείνει κανείς πως μιλάμε για έναν εικονικό κόσμο, όμως αυτό είναι σχετικό. Καταρχήν, και ο λόγος είναι κάτι μη υλικό, είναι ένα εφεύρημα του ανθρώπου, παρόλα αυτά αποτελεί το δομικό χαρακτηριστικό του πολιτισμένου ανθρώπου. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο εικονικός κόσμος που συναποτελείται από λόγο και εικόνα, είναι το ίδιο υπαρκτός για την ανθρώπινη αντίληψη και για τα ανθρώπινα συναισθήματα. Λόγος και εικόνα είναι σύμβολα, επομένως κατανοούμε εδώ τη δύναμη των συμβόλων, την καθοριστική τους σημασία στην ανθρώπινη ύπαρξη. Τα σύμβολα διαχειρίζοναι τον άπειρο, τον χωρίς αρχή και τέλος, τον αδιανόητο χρόνο.
Η αριστερά σήμερα, εγκλωβισμένη σε έναν χονδροειδή "υλισμό" ή "οικονομισμό" δεν κατανοεί τη σημασία των συμβολισμών, παραμένοντας έτσι στο παρασκήνιο. Η αριστερά δεν μπορεί να κυριαρχήσει γιατί περιφρονεί την ανθρώπινη ανάγκη για νόημα, για πλήρωση του χρόνου.
Η κοινοβουλευτική αριστερά σήμερα, ιδιαίτερα η πολυπληθής αξιωματική αντιπολίτευση, θεωρεί σημαντικότερο να παραμένει στο κοινοβούλιο, με το επιχείρημα οτι έτσι έχει βήμα να αντικρούει με τα επιχειρήματά της την άλλη πλευρά. Και υποτιμά την αξία μιας κίνησης έντονου συμβολισμού που θα ήταν η αποχώρηση της από αυτό το συγκεκριμένο κοινοβούλιο. Αυτή της η εκτίμηση προδίδει μια στενή αντίληψη του τι είναι αυτό που καθιστά τους κυρίαρχους τέτοιους. Νομίζει η αριστερά οτι η κυριαρχία έγκειται απλά στην κατοχή του βήματος εκφοράς του λόγου, στο ποιος έχει τα μικρόφωνα και τις κάμερες.
Αυτή όμως είναι μόνο η μια μεριά της κυριαρχίας, η πιο μετρήσιμη και ορατή. Το βασικό εργαλείο της κυριαρχίας της εξουσίας σήμερα όμως δεν είναι μόνο αυτό. Κυρίως η εξουσία γνωρίζει να χειρίζεται άριστα τον ψυχισμό, τον μη άμεσα μετρήσιμο και ορατό ψυχισμό.
Ας ξαναγυρίσουμε στο παράδειγμα της τηλεόρασης. Το βασικό της εργαλείο δεν είναι το δελτίο ειδήσεων, αλλά ούτε και σε αυτό ακόμα το βασικό εργαλείο δεν είναι ο λογικός λόγος, αλλά κυρίως είναι ο χειρισμός τον γεγονότων, υπαρκτών και μη, με τέτοιο τρόπο ώστε να δομείται μια μυθολογία που πληρώνει με νόημα την ύπαρξη.
Η μυθολογία δεν είναι μια απλή αφήγηση, αλλά είναι μια αφήγηση με προοπτική, με παρελθόν και μέλλον και παρόν, είναι ένα νήμα που μας κρατά γερά αγκυρωμένους στο γήινο χρόνο μέσα σε έναν άπειρο και φοβιστικό κόσμο.
Η εξουσία δημιουργεί συναρπαστικά γεγονότα - με την ευρεία έννοια της λέξης "γεγονός", που μπορεί να περιλαμβάνει και τον εικονικό κόσμο - που δίνουν νόημα στον κόσμο και αυτό είναι το πιο δυνατό της όπλο. Η εξουσία ελέγχει το χρόνο κυρίως, και έτσι ελέγχει και το χώρο.
Η αριστερά δεν κατανοεί αυτή τη σύνθετη κατάσταση. Νομίζει πως αρκεί να κάτσει και εκείνη σε ένα πάνελ και να πει τη δική της γνώμη, να δώσει τη δική της λεκτική οπτική για τα πράγματα. Αυτό όμως, στις σημερινές συνθήκες είναι ένα φτωχό εργαλείο. Επειδή στην πραγματικότητα η εξουσία έχει κουρελιάσει το λόγο, οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους. Όταν οι δολοφόνοι βάζουν στο στόμα τους τη λέξη "δικαιοσύνη" και την ίδια στιγμή κατέχουν θέσεις που εκ παραδόσεως εμπνέουν σεβασμό, όπως Υπουργός ή Διευθυντής, τότε η λέξη αυτή παραποιείται, δεν μπορεί πια να χρησιμοποιηθεί από τους δίκαιους χωρίς να φέρει το στίγμα του ευτελισμού της. Το ίδιο συμβαίνει και με όλες τις λέξεις, με όλες τις έννοιες.
Έτσι σήμερα, έχουμε ανάγκη να καταφύγουμε σε μέσα πιο καθαρά, μέσα που δεν τα έχουν μολύνει, που δεν έχουν χάσει το αρχικό νόημά τους. Σήμερα δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό που συμβαίνει με τα ίδια εργαλεία που κάποτε ήταν αρκετά.
Σήμερα πρέπει να πληρώσουμε το χρόνο με ένα μεγάλο γεγονός, ένα εύγλωττο γεγονός, ένα γεγονός που θα κάνει θόρυβο, τον θόρυβο που χρειάζονται οι άνθρωποι για να νιώθουν ζωντανοί. Η εξουσία δεν κάνει τίποτ' άλλο από το να θορυβεί διαρκώς. Πρέπει κι εμείς να εκπέμψουμε τους δικούς μας ήχους, να προκαλέσουμε τους δικούς μας κραδασμούς, να γράψουμε τη δική μας αφήγηση της συγκυρίας και όχι να σερνόμαστε ικέτες πίσω από το λόγο το δικό τους, απαντώντας, παίζοντας στο δικό τους ταμπλό. Η μεγαλύτερή μας ήττα είναι οτι έχουμε παγιδευτεί στο δικό τους γήπεδο και παίζουμε με τους δικούς τους όρους. Εκεί δεν έχουμε καμιά ελπίδα ανατροπής.
Η αξιωματική αλλά και γενικά η δημοκρατική αντιπολίτευση έπρεπε να έχει αντιληφθεί τον κραδασμό που θα προκαλούσε η αποχώρησή της από το κοινοβούλιο και όλα αυτά τα εναλλακτικά με τα οποία θα μπορούσε να γεμίσει τον μέχρι τότε κοινοβουλευτικό χρόνο. Θα άνοιγε ένα νέο πεδίο νέων αφηγήσεων, καθαρών και δικών μας.
Τα μέσα που χρησιμοποιεί σήμερα έχουν φθαρεί και δεν αποδίδουν, ούτε οι 24ωρες, ούτε οι καθημερινές πορείες που έχουν κουράσει και σωματικά και ψυχικά τον κόσμο και γι αυτό είναι τόσο ισχνές. Μόνο ένας τυφλός δεν βλέπει αυτή τη φθορά και την κούραση. Αυτά τα μέσα δεν μπορούν σήμερα να προσδώσουν το απαιτούμενο νόημα στις ζωές μας, στο χρόνο που τρέχει εις βάρος μας.
Ο χρόνος μας πρέπει να γεμίσει με κάτι πιο νοηματοφόρο. Η εξουσία συνεχώς σοκάρει με κραδασμούς που ασχέτως αν είναι δυσάρεστοι - νέα μέτρα - ή ευχάριστοι - τηλεοπτικές παραγωγές, φαντασμαγορία, παραμύθι της ευμάρειας και του πλούτου μέσα από την εικόνα των διαφημίσεων - είναι κραδασμοί, δηλαδή στιγμές με νόημα!
Η αριστερά πρέπει να κατασκευάσει γεγονότα με νόημα, με το δικό της νόημα, αντίστοιχης ισχύς με το σοκ που υφιστάμεθα. Πρέπει ο χρόνος να γεμίσει με το δικό μας τρόπο. Η πράξη της αποχώρησης από το κοινοβούλιο δεν γνωρίζει κανείς τι πρακτικό, κοινοβουλευτικό, πολιτικό αντίκτυπο θα έχει. Είναι όμως βέβαιο πως το συμβολικό της βάρος θα είναι τέτοιο που θα κινητοποιήσει ψυχικές δυνάμεις που τώρα βαλτώνουν, δυνάμεις που είναι εξαιρετικά και μοναδικά πολύτιμες. Κυρίως θα καταστήσει πρωταγωνιστή τον πραγμάτων το Όχι, το έμπρακτο Όχι σε ότι ζούμε και το οποίο νομιμοποιείται στο θεσμό του κοινοβουλίου.
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου