Όχι, δεν αναφέρομαι στην πρόσφατη είδηση εξ Αυστραλίας για τα δυο 12χρονα αγοράκια που χάθηκαν γιατί αγνόησαν τις πινακίδες που έλεγαν, προσοχή κίνδυνος κροκόδειλοι. Αυτοί άλλωστε είναι κροκόδειλοι της άγριας φύσης και ακολουθούν τα ένστικτά τους. Επιτίθενται στην λεία τους όταν πεινούν και σταματούν όταν χορταίνουν. Το κάνουν επί εκατομμύρια χρόνια σε μια αέναη μάχη ενάντια στο χρόνο και τον άνθρωπο.
Τι κάνεις όμως αν βρεθείς στην κοιλιά ενός κροκόδειλου με ευγενική καταγωγή, τρόπους και ανατροφή από τα μεγαλύτερα σαλόνια της Δύσης; Δεν πρόκειται για εκείνους του άγριους κροκόδειλους που ξεσκίζουν το θύμα τους χωρίς να του αφήνουν κανένα περιθώριο αυταπάτης. Όχι βέβαια.
Πρόκειται για ένα ερπετό που του αρέσει να καταπίνει με μιας και ύστερα με την ησυχία του να χωνεύει, με το θύμα του να νομίζει ότι τα πάντα είναι δυνατά. Ακόμη και το να εγκατασταθεί μέσα στην κοιλιά του για πάντα. Οι ειδικοί λένε ότι μ’ αυτόν τον τρόπο το συγκεκριμένο είδος κροκόδειλου αποφεύγει τα στομαχικά προβλήματα και απολαμβάνει το γεύμα του περισσότερο.
Είναι μια τεχνική που μάλλον την έμαθε σε κάποιο από μεγάλα ευαγή ιδρύματα της πολιτισμένης Δύσης. Ίσως σε κάποιο Χάρβαρντ. Μάλλον έτσι δικαιολογείται και το τεράστιο μέγεθος αυτού του ερπετού.
Τι κάνεις λοιπόν; Αυτό το ερώτημα απασχολεί την θαυμάσια παράσταση στο Από Μηχανής Θέατρο, όπου μια ομάδα εξαίρετων ηθοποιών ανέβασε το σατιρικό διήγημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Ο Κροκόδειλος. Νομίζω ότι αξίζει να την δει κανείς, όχι μόνο για να θαυμάσει το ταλέντο των συντελεστών της παράστασης, που δοκίμασαν με αξιοσημείωτη επιτυχία να μεταφέρουν στην σκηνή ένα σατιρικό διήγημα το οποίο δεν προοριζόταν για θεατρικό από τον συγγραφέα του, αλλά για να τον απασχολήσει στα σοβαρά και το θέμα του έργου.
Με την Ελλάδα ήδη βαθιά μέσα στην κοιλιά του κροκόδειλου, είναι κάτι παραπάνω από επίκαιρο το έργο αυτό του μετρ της Ρωσικής κλασσικής λογοτεχνίας. Ο Ντοστογιέφσκι ήξερε, ίσως καλύτερα από κάθε άλλον, να εντοπίζει και να αναλύει τα υπόγεια ρεύματα της εποχής του. Κι ενώ οι συντελεστές της παράστασης φρόντισαν να αποφύγουν την αλλοίωση του κειμένου, ο θεατής – τουλάχιστον ο υποψιασμένος – θα βρει πάρα πολλές αναλογίες με την σημερινή κατάσταση της Ελλάδας.
Είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι θεατές θα ταυτιστούν με τον Ιβάν Ματβιέιτς στην κοιλιά του κροκόδειλου, μιας και η συντριπτική πλειοψηφία όλων μας βρίσκεται ήδη σ’ αυτήν την κατάσταση. Με την διαδικασία της πέψης να έχει ξεκινήσει.